Nenda kwa yaliyomo

Ugonjwa na mtu mgumu

Kutoka Wikipedia, kamusi elezo huru
Ugonjwa na mtu mgumu
Mwainisho na taarifa za nje
Kundi MaalumuNurologia
DaliliMisuli ngumu, mikazo ya ghafla ya misulu, maumivu[1][2]
Miaka ya kawaida inapoanza20 hadi 60[2]
MudaKuzidi kuzorota kwa kasi[2]
VisababishiHaijulikani, kingamwili kuzalishwa dhidi ya vitu asili vya mwilini [1]
Njia ya kuitambua hali hiiKulingana na dalili na kuungwa mkono na vipimo vya damu na elektromiografia[2]
Utambuzi tofautiParkinsons, multiple sclerosis, fibromyalgia, psychosomatic illness, anxiety[1]
MatibabuDiazepam, baclofen, gabapentin, intravenous immunoglobulin[1][3]
Utabiri wa kutokea kwakeMara nyingi huwa mbaya sana [3][4]
Idadi ya utokeaji wakeNadra[5]

Ugonjwa na mtu mgumu (kwa Kiingereza: Stiff-person syndrome) ni ugonjwa wa neurolojia unaojulikana kwa misuli migumu na mikazo ya ghafla ya misuli ambayo huwa mibaya zaidi muda unapozidi kusonga.[5][1] Ugonjwa huu unaathiri kimsingi kiwiliwili, mikono na miguu.[1] Mikazo ya ghafla ya misuli inaweza kuchochewa na sauti, mguso, au hisia.[5] Matatizo yake yanaweza kujumuisha mkao mbaya, kuvunjika kwa mfupa, maumivu makali mno ya muda mrefu, na kuanguka mara kwa mara.[5][1][3]

Katika hali nyingi, sababu zake hazijulikani, ingawa utaratibu wa ugonjwa unaosababishwa na kingamwili kuzalishwa dhidi ya vitu asili vilivyopo mwilini unaaminika kuhusika.[1] Kesi nyingi zinahusishwa na hali zingine za kingamwili, kama vile kisukari cha aina ya 1.[4] Mara nyingi hutokea kama ugonjwa wa paraneoplastiki.[3][4] Utambuzi wake mara nyingi hufanyika kwa kupata viwango vya juu sana vya kingamwili hadi kuwepo kwa asidi ya glutamic decarboxylase (GAD) katika damu au maji ya uti wa ubongo.[1][3] Electromiografia inaweza pia kuwa muhimu.[5]

Dalili zake zinaweza kutibiwa kwa dawa kama vile diazepam, baclofen, au gabapentin.[1] Imunoglobulini ya mishipa au kuondoa maji ya damu kutoka mwilini kwa kutoa damu, kuitenganisha maji ya damu na seli, na kurudisha seli kwenye mkondo wa damu pia inaweza kusaidia.[1][3] Kwa ujumla husababisha ubora duni wa maisha, na unyogovu au wasiwasi mara nyingi hutokea kama matokeo yake.[3][4] Husababisha matarajio ya maisha yaliyopunguka.[4]

Ugonjwa wa mtu mgumu ni nadra, hutokea kwa karibu mtu mmoja kati ya milioni.[3] Huanza mara nyingi kati ya umri wa miaka 20 na 60, ingawa inaweza kutokea kwa watoto kwa njia isiyo ya kawaida.[2] Wanawake huathiriwa mara mbili zaidi kuliko wanaume.[1] Hali hiyo ilielezewa kwa mara ya kwanza mnamo mwaka wa 1956 na Frederick Moersch na Henry Woltman.[2]

  1. 1.00 1.01 1.02 1.03 1.04 1.05 1.06 1.07 1.08 1.09 1.10 1.11 "Stiff-Person Syndrome | National Institute of Neurological Disorders and Stroke". www.ninds.nih.gov. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 8 Desemba 2022. Iliwekwa mnamo 9 Desemba 2022.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 Muranova, A; Shanina, E (Januari 2022). "Stiff Person Syndrome". PMID 34424651. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)CS1 maint: date auto-translated (link)
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 Ortiz, JF; Ghani, MR; Morillo Cox, Á; Tambo, W; Bashir, F; Wirth, M; Moya, G (9 Desemba 2020). "Stiff-Person Syndrome: A Treatment Update and New Directions". Cureus. 12 (12): e11995. doi:10.7759/cureus.11995. PMID 33437550.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link) CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  4. 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 Hadavi, S; Noyce, AJ; Leslie, RD; Giovannoni, G (Oktoba 2011). "Stiff person syndrome". Practical neurology. 11 (5): 272–82. doi:10.1136/practneurol-2011-000071. PMID 21921002.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  5. 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 "Stiff person syndrome - About the Disease - Genetic and Rare Diseases Information Center". rarediseases.info.nih.gov (kwa Kiingereza). Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 15 Novemba 2022. Iliwekwa mnamo 9 Desemba 2022.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)